پرشکوه ترین تمدن جهان باستان را در همین سرزمین که امروز ایران می خوانیمش، بیش از ده هزار سال پیش مادران و پدران ما بنا نهادند و سپس بذر دانایی و عشق را در سراسر جهان افشاندند.

آنگاه که مردان در ده هزار سال پیش به دنبال خوراک می گشتند، در سرزمینی بین فرا رود و میاندورود، زنان در کنار نگه داشتن فرزندانشان نخستین دانه ها را در زمین مادر کاشتند.

نخستین چرخ سفالگری را بر پا داشتند تا خشت خانه و پیاله ی خوراک دوام گیرد و در آتش اجاق خانه قوام بگیرد تا خانواده گرسنه نماند.

زنان نخستین هنرورزان و صنعتگران و کشاورزان بودند.

سپس تا برا ی خانواده تن پوشی فراهم آرند، از الیاف گیاهان و موی حیوانات، رشتن و بافتن و دوختن آغاز کردند.

نخستین بافندگان نیز زنان بودند.

ایران از نظرپیدایش و سیر تحول و تکامل پارچه یکی از برجسته ترین ملل جهان است . نخستین شواهد تاریخی مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد درناحیه سه گابی کردستان یافته شده است که در ظروف محتوی اجساد کودکان ، قطعات پارچه نهاده اند .
درهزاره سوم قبل از میلاد از حفاریهای تپه حصار دامغان و شوش مانده های پارچه هایی که درون گورها وجود داشته یا به دور اشیاء پِیچِده شده ، ابزار بافندگی مانند دوک نخ ریسی و میله مفرغی ویژه پارچه بافی بدست آمده است .
هخامنشیان دربافت پارچه های پشمی نرم و لطیف مشهور بوده اند. بافت پارچه هایی که درمتن آنها نخهای گلابتون به کار می رفت را به دوهزارسال پیش نسبت داده اند . در دوره ساسانی پارچه بافی ایران شهرت جهانی پیدا کرد . تأثیر هنرپارچه بافی چین ، تکمیل آن به وسیله پارچه بافان ایرانی و انتقال روشهای جدید درچله کشی دستگاه بافندگی و بافت از راه ایران به ایتالیا و شمال اروپا دراین دوره صورت گرفت .
 نقوش حیوانات مانند شیر ، سیمرغ و عقاب که زربفت شده اند بخصوص از دوره سلجوقی رایج شد .
از پارچه هایی که بیش از هزار سال پیش، از تارو پود ابریشم و زر و نقوش رنگین بافته می‌شد می توان به : نگار ، طراز ، ملحم ، سقلاطون ، قصب ، متقال اشاره کرد . در دوره ایلخانیان کارخانه های فراوان پارچه بافی در تبریز شیراز ، شوشتر ، نیشابور و طوس وجود داشت و استادان پارچه بافی دربافت پارچه های اطلس ، زربفت و زرکش مهارت داشتند و پارچه های ابریشمی گیلان ، خراسان ، یزد و کرمان بسیار نفیس و گرانبها بود .
درقرن دهم هجری بافته های کارخانه های پارچه بافی نیشابور ، اصفهان ، شوشتر ، شیراز ، کاشان بخصوص یزد دارای ارزش فوق العاده ای بود . پارچه های ابریشمی ، مخمل ، زرباف و پارچه های قلمکار پنبه ای این کارگاهها شهرت داشت  و به گوشه و کنار جهان فرستاده می شد.

 دکتر زکی محمد حسن،نویسنده ی کتاب تاریخ صنایع ایران می نویسد: از منسوجاتی که منسوب به شهر یزد است، پارچه ای است در مجموعه مستر ولیم مور که از آثار قرن ششم هجری است و دارای زمینه آبی رنگ مایل به سیاه است و حاشیه بسیار زیبایی از خطوط کوفی دارد. با گیاه های شکیل و زیبایی تزیین شده است.
در دوره صفویه پارچه های زرو سیم باف به ویژه برای لباس بانوان و زیبایی معماری داخلی منازل به کار می رفت . شاه عباس صفوی تمامی هنرمندان زری باف را برای برپایی کارگاه های زری بافی به اصفهان دعوت کرد که موجب بافت پارچه هایی ارزشمند گردید . پارچه های ابریشمی زرباف دارای انواعی چون " پارچه زرباف یک رو " ، " پارچه زرباف دو رو " و " مخمل زرباف " نقشدار بود که در رنگهای گوناگون بافته می شد .

در مجله آمریکایی انجمن فنون و آثار ایرانی در سال 1934 آمده است که: همکاری نساجان و نقاشان یزد و کاشان موجب به وجود امدن پارچه هایی شده که در فن نساجی شاهکاری به شمار می روند و چنین می نماید که کارخانه های نساجی شهر یزد با دستور و نظارت دولت کار می کرده است و از این کارخانه ها نمونه های بسیار عالی و قابل توجهی امروز در دو دارالا ثار العربیه موجود است که نقوش تزیینی آن ها را تصاویر آدمی تشکیل می دهد.

در این ج از غیاث الدین نامی از یزد که از خاندانی هنرمند برخاسته و کار بافندگی او بدانجا رسیده است که در دربار شاه عباس برای امیران و شاهان دیگر کشور ها پارچه می بافته است. هشت قطعه از کارهای این هنرمند یزدی در دست است. از ابریشم و مخمل با نقش هایی از گل و باغچه و بادبزن ها ی نخلی.

در یزد مدتی در محله گازرگاه زندگی می کردم. زندگی نمی کردم، به کوچه ها و سابات ها و آب انبارهایش عشق می ورزیدم. در این کوچه ها سماع می کردم.

با خود می گفتم چرا گازرگاه؟ گازر که همان رختشوی است و سپس دانستم که این کوچه ها بهشت رنگ بوده است. رنگ در رنگ می بافته اند، زنان و مردان یزدی. هر چه کویر ساده و یکدست بوده است، این انسان ها، غم ها، رنج ها، آرزوها و عشق هایشان را رنگ در رنگ می بافته اند. پارچه هایی همه رنگ. رنگین کمان.

 و دانستم که: برای ثبات رنگ پارچه، پوست انار ساییده شده را در آب جوش ریخته، مقداری مغز روناس به آن می افزایند و حرارت می دهند. سپس پارچه را در داخل پاتیل می جوشانند. با بیرون آوردن و شستن دوباره آن رنگ های به کار رفته ثابت می ماند. به این مرحله «گازری کردن» پارچه می گویند.

یزد شهر پارچه بوده و هست. دست، دستان انسان یزدی عاشق است. آفرینشگر است.

ابرشم و کتان و موی در هم می بافد و رنگ بر رنگ می افشاند تا پرندی شگرف شکل بگیرد.

عشق، همان بافتن تار است بر پود. و من گمان می کنم همه ی پارچه بافان جهان عاشقند. و یزدی ها همه بافنده اند. در هر خانه ای به روزگار کودکی ما از بامدادان آواز ماسوره بود و چله کشیدن و تابیدن و بافتن.

بافته های رنگ به رنگ مادران ما، نان خانه بود. کمک زندگی بود. و چون تنهایی مادران ما تو در تو بود.

از پسین که خورشید کویر در شن می نشست تا بامداد که ستاره باران بود، آواز دختران بافنده شب را بیدار می داشت.